'Kroatië voldoet aan de democratische eisen om onderhandelingen te beginnen voor toetreding tot de Europese Unie', zo maakte de Europese Commissie op dinsdag 20 april in het Europees Parlement bekend. 'Dit is goed nieuws´ vindt GroenLinks europarlementariër Joost Lagendijk, 'de Kroatische regering moet echter wel de positie van de Servische minderheid verbeteren en blijven samenwerken met het Joegoslavië-Tribunaal.'
Europees perspectief
Kroatië is na Slovenië het tweede land uit de Balkan-regio dat voldoende politieke en economische vooruitgang heeft geboekt om in aanmerking te komen voor EU-lidmaatschap. Voor de burgers in deze landen betekent dit vooral dat ze de oorlogen uit de jaren '90 definitief achter zich hebben gelaten. Het Europees perspectief is de afgelopen jaren de motivatie geweest om verregaande hervormingen door te voeren.
Nederland niet overtuigd
Net als alle kandidaat-lidstaten moet ook Kroatië voldoen aan de politieke criteria om te mogen beginnen met toetredingsonderhandelingen. Volgens de Europese Commissie is dit nu het geval. Enkele lidstaten waren tot nu toe echter niet overtuigd van de oprechtheid van de medewerking van Kroatië met het Joegoslavië-Tribunaal. Een belangrijke verdachte, generaal Ante Gotovina, is nog steeds op vrije voeten. Voor Nederland en het Verenigd Koninkrijk reden om het Stabilisatie- en Associatieakkoord - een stap vóór het verlenen van kandidaat-status - niet te ratificeren.
Del Ponte positief
Hoofdaanklaagster van het Tribunaal Carla del Ponte heeft zich nu ondanks de uitblijvende uitlevering van Gotovina positief uitgesproken over Kroatië's medewerking. 'Haar oordeel moet ook in toekomst doorslaggevend zijn' vindt GroenLinks europarlementariër Lagendijk. 'Op dit punt moeten we geen concessies doen'.
Servische minderheid
Ook over de rechten van de Servische minderheid lopen de beoordelingen uiteen. Mensenrechtenorganisaties en de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) zijn kritisch over de mogelijkheden voor terugkeer van Servische vluchtelingen en hun gelijke behandeling voor de wet, in het arbeidsproces en wat betreft de vertegenwoordiging in publieke functies.
Druk op de ketel
'Kroatië is vrij ver wat het functioneren van de democratische instellingen betreft. Ook economisch gaat het verhoudingsgewijs beter dan in bijvoorbeeld Bulgarije en Roemenië. Maar op deze twee punten, medewerking met het Tribunaal en de leefsituatie van de Servische minderheid, moeten we blijven letten. Dit zijn we de slachtoffers van de Balkan-oorlogen verplicht.' aldus Lagendijk.
De Europese regeringsleiders zullen zich na verwachting in juni uitspreken over het beginnen van toetredingsonderhandelingen.